De Nervus Vagus
Ontdekken
De nervus vagus is de 10e van de 12 hersenzenuwen. Deze bijzondere zenuw kan zowel signalen ontvangen als versturen en regelt de lichaamsprocessen wanneer je in rust bent: hartslag, bloeddruk, spijsvertering, longen, stembanden en vrijwel alle buikorganen.
🧠 De nervus vagus beïnvloedt automatische processen die we niet direct kunnen aansturen. In deze oefening vinden we een indirecte weg om bewust te worden van deze processen én er invloed op uit te oefenen.
We onderscheiden 3 staten van de nervus vagus. Deze staten bepalen hoe je je voelt, hoe je reageert en hoe je functioneert. Door bewust te worden van deze staten, kun je leren herkennen waar je bent én hoe je terug kunt keren naar een optimale staat.
💡 Door de dag heen beweeg je continu tussen deze staten. Het doel is niet om altijd in de ventrale staat te zijn, maar om te herkennen waar je bent en te weten hoe je terug kunt keren wanneer nodig.
🔬 Gerelateerde hersenzenuwen (optioneel)
De 3 Staten
Voordat we de staten gaan personaliseren, eerst een reset-oefening om je nervus vagus te activeren. Dit helpt je om vanuit een zo optimaal mogelijke staat de rest van de oefening te doen.
⏸️ Neem de tijd voor deze oefening voordat je verdergaat. Het helpt je om de volgende vragen vanuit een rustige, heldere staat te beantwoorden.
Het lichaam staat in de meest optimale stand. Je kunt rusten, verteren en herstellen. Het gevoel van controle staat voorop: diepe ademhaling, gereguleerde hartslag, stabiele bloeddruk. Het sociale interactiesysteem is actief - je kunt verbinden met anderen en interesse tonen.
Je bent klaar voor actie, maar met een gevoel van onveiligheid. Continu alert, hoge hartslag, snelle ademhaling. Door de adrenaline is het moeilijk stil te blijven. Je omgeving voelt gevaarlijk of chaotisch. Chronisch in deze staat leidt tot hoge bloeddruk, slaapproblemen, hoofdpijn, gespannen spieren en verminderde weerstand.
De oudste, meest primitieve tak. Wanneer andere strategieën falen, sluit je af van de buitenwereld. Je voelt hopeloosheid, mistigheid in gedachten, te moe om na te denken of actie te ondernemen. Uit bed komen is lastig. Chronisch leidt dit tot lage bloeddruk, pijnovergevoeligheid en geheugenproblemen.
Wat Brengt Je
Naar Beneden?
Nu je de staten hebt gepersonaliseerd, is het tijd om te onderzoeken wat ervoor zorgt dat je van de ene naar de andere staat beweegt. Dit kunnen zowel externe factoren (situaties, mensen, omgeving) als interne factoren (gedachten, emoties, verhalen) zijn.
Welke factoren (intern of extern) zorgen ervoor dat je van je optimale staat naar een alerte/gestresste staat gaat?
Welke factoren zorgen ervoor dat je van alert/gestrest naar de freeze-staat gaat?
Wat Brengt Je
Terug Omhoog?
Nu het belangrijkste deel: welke strategieën kun je gebruiken om weer terug te bewegen naar een optimale staat? Let op: de strategieën zijn anders afhankelijk van waar je vandaan komt!
Om uit de freeze-staat te komen heb je activatie nodig. Mediteren werkt hier niet - je hebt energie en beweging nodig.
Om van alert/gestrest naar rust te gaan heb je kalmering nodig. Hier werken rustgevende technieken wél.
💡 Tip: Vraag jezelf regelmatig af: "Welke emotie voel ik nu?" Dit simpele moment van bewustzijn helpt je al om te verschuiven richting de ventrale staat.
Jouw Nervus Vagus
Overzicht
Gefeliciteerd! Je hebt nu een persoonlijk overzicht van je nervus vagus staten. Gebruik dit als geheugensteuntje in je dagelijks leven om te herkennen waar je bent en wat je kunt doen om terug te keren naar een optimale staat.