Heup & Liesklachten

Oorzaken, symptomen en oplossingen.


Pijn in je heup of lies bij het opstaan, stijfheid na lang zitten, of een zeurend gevoel tijdens of na het wandelen?

Heup- en liesklachten kunnen je dagelijks functioneren ernstig beperken en je actieve levensstijl verstoren. Of je nu een fervent sporter bent, dagelijks veel moet lopen voor je werk, of juist veel zit en last krijgt bij alledaagse bewegingen zoals opstaan uit een stoel - deze klachten hebben een grote impact op je kwaliteit van leven. Gelukkig is er veel te doen aan deze klachten, mits je de juiste aanpak kiest en de onderliggende oorzaak wordt aangepakt.

Heup- en liesklachten: een complexe verbinding.

Je heupgewricht is een kogelgewricht waar de kop van het dijbeen (femur) past in de kom van het bekken (acetabulum). Dit gewricht draagt je lichaamsgewicht tijdens staan, lopen en andere activiteiten, terwijl het tegelijkertijd een grote bewegingsvrijheid moet bieden.


De liesregio vormt de overgang tussen de buik en het bovenbeen en bevat belangrijke structuren zoals spieren, pezen, bloedvaten, zenuwbanen en lymfeklieren. De heup en lies zijn functioneel en anatomisch nauw met elkaar verbonden, waardoor klachten in de ene regio vaak invloed hebben op de andere.



Het bijzondere aan het heup-lies gebied is dat het niet op zichzelf staat. Het functioneert in nauwe samenwerking met je onderrug, bekken, kniegewrichten en zelfs organen in het bekkengebied. Dit maakt de klachten complex - de pijn die je ervaart kan zijn oorsprong hebben in het heupgewricht zelf, de liesregio, maar ook in omliggende structuren.

"Soms schiet het in mijn lies als ik een draai maak"

Herken je één of meer van deze klachten?


  • Pijn in de lies, aan de zijkant van de heup of in de bilstreek
  • Uitstralende pijn naar de knie of het bovenbeen
  • Stijfheid na rust, vooral 's ochtends bij het opstaan
  • Moeite met sokken of schoenen aantrekken
  • Pijn bij het in- en uitstappen van de auto
  • Een 'klikkend' of 'knappend' gevoel in de heup of lies tijdens beweging
  • Verminderde bewegingsvrijheid, vooral bij het draaien van het been
  • Pijn die verergert bij langdurig staan of lopen
  • Moeite met traplopen
  • Slaapproblemen door pijn wanneer je op de aangedane heup ligt
  • Scherpe pijn in de lies bij plots bewegen, hoesten of niezen
  • Pijn in de lies bij het optillen van je been
  • Ongemak in de lies na langdurig zitten


Deze symptomen kunnen plotseling ontstaan na een specifieke beweging, of geleidelijk erger worden over tijd. De duur en intensiteit kunnen sterk verschillen per persoon en per situatie.

Heupartrose: slijtage van het heupgewricht en de metabole factor

Heupartrose is een van de meest voorkomende oorzaken van chronische heupklachten, vooral bij mensen boven de 50 jaar. Bij artrose slijt het kraakbeen in het heupgewricht geleidelijk, waardoor bot-op-bot contact kan ontstaan. Artrose kan ontstaan door:


Leeftijdgerelateerde slijtage
Natuurlijke veroudering van het kraakbeen


Overbelasting
Langdurige zware belasting van het heupgewricht


Eerdere trauma's
Zoals een heupfractuur of herhaaldelijke microtrauma's


Aangeboren factoren

Zoals heupdysplasie of aanlegafwijkingen


Overgewicht

Extra belasting op het gewricht


Metabole factoren

Verstoorde stofwisseling en mineralen-imbalans

Wat betreft de stofwisselingsfactor bij artrose:


  • Mineralen-disbalans: Een tekort aan magnesium, kalium, calcium en andere mineralen kan de gezondheid van het kraakbeen negatief beïnvloeden
  • Systemische inflammatie: Een voedingspatroon rijk aan bewerkte voedingsmiddelen, suikers en ongezonde vetten kan chronische ontstekingsreacties veroorzaken die gewrichtsschade versnellen
  • Zuur-base evenwicht: Een overwegend zure stofwisseling door verkeerd voedingspatroon kan de kraakbeenstofwisseling verstoren
  • Oxidatieve stress: Tekort aan antioxidanten in de voeding vermindert de bescherming tegen vrije radicalen die gewrichtsschade kunnen veroorzaken



Typerend voor heupartrose is:



  • Geleidelijk toenemende pijn in de lies of bil
  • Startpijn en -stijfheid na rust
  • Verminderde bewegingsvrijheid van de heup
  • Pijn bij belasting die vermindert bij rust
  • Kraken of knarsen in het gewricht bij beweging

Iliopsoas problematiek: de verbindende schakel

De iliopsoas is een krachtige spiergroep bestaande uit de iliacus en de psoas major, die samen de belangrijkste heupbuigers vormen. Deze spiergroep loopt van de lendenwervelkolom en binnenzijde van het bekken naar de binnenkant van het dijbeen, en vormt daarmee een directe verbinding tussen de wervelkolom, het bekken en het been.


De iliopsoas is bijzonder gevoelig voor:

  • Langdurig zitten: Bij veel zitten staat de heup in een gebogen positie, waardoor de iliopsoas verkort
  • Eenzijdige bewegingspatronen: Herhalende bewegingen zoals bij hardlopen of wielrennen
  • Stress en emotionele spanning: De iliopsoas reageert sterk op het fight-or-flight systeem en kan verhoogde spierspanning ontwikkelen bij chronische stress
  • Houdingsproblemen: Zoals een versterkte lendenlordose (holle rug)


Klachten gerelateerd aan de iliopsoas:

  • Liespijn: Scherpe of zeurende pijn in de lies, vooral bij heffen van het been
  • Lage rugpijn: Door verhoogde spanning wordt de lendenwervelkolom naar voren getrokken
  • Bewegingsbeperking: Verminderde heupstrekking door verkorting van de spier
  • Referentiepijn: Uitstralende pijn naar de voorzijde van de dij
  • Iliopsoas-syndroom: Chronische irritatie van de spier met pijn en functieverlies



Een overactieve of verkorte iliopsoas kan:

  • Je bekkenstand veranderen en daarmee je hele lichaamshouding beïnvloeden
  • Compressie veroorzaken op zenuwstructuren in de lage rug
  • Overbelasting van de heupgewrichten veroorzaken door veranderde bewegingspatronen
  • Leiden tot compensatiepatronen in andere spiergroepen

Slijmbeursontsteking (bursitis): pijnlijke ontstekingsreactie

Rond je heupgewricht bevinden zich verschillende slijmbeurzen (bursae) die wrijving tussen weefsels verminderen.


De meest voorkomende ontstekingen zijn:

  1. Trochanterbursitis: Ontsteking van de slijmbeurs aan de buitenzijde van de heup
  2. Iliopsoas bursitis: Ontsteking van de slijmbeurs aan de voorzijde van de heup, die zich uit als liespijn


Een slijmbeursontsteking kan ontstaan door:

  • Overbelasting of herhaalde microtrauma's
  • Directe druk of stoten
  • Verkeerde bewegingspatronen
  • Spierdisbalans rond het heupgewricht
  • Heupafwijkingen die leiden tot abnormale belasting


Symptomen zijn:

  • Scherpe, brandende pijn aan de buitenzijde (trochanter) of voorzijde/lies (iliopsoas)
  • Toename van pijn bij bepaalde bewegingen of bij druk op het gebied
  • Soms zichtbare zwelling of roodheid
  • Pijn die verergert bij liggen op de aangedane zijde of bij het heffen van het been

Femoroacetabulair impingement: botsende structuren

Femoroacetabulair impingement (FAI) is een aandoening waarbij er abnormaal contact ontstaat tussen de heupkop (femur) en de rand van de heupkom (acetabulum). Dit kan leiden tot pijn en schade aan het labrum en het kraakbeen.


Er zijn drie typen FAI:

  1. Cam-type: Door een afwijkende vorm van de heupkop
  2. Pincer-type: Door een te diepe of verkeerd georiënteerde heupkom
  3. Gemengd type: Combinatie van beide


FAI komt vaak voor bij jonge, actieve mensen en kan leiden tot:

  • Pijn in de lies bij diepe buiging of rotatie van de heup
  • Een knappend of klemmend gevoel bij bepaalde bewegingen
  • Stijfheid na sportactiviteiten
  • Pijn bij zitten met gekruiste benen
  • Verminderde bewegingsvrijheid, vooral bij interne rotatie


Labrumletsel: schade aan de kraakbeenring

Het labrum is een vezelige kraakbeenring die rond de rand van de heupkom loopt. Het vergroot het contactoppervlak van het gewricht en zorgt voor extra stabiliteit.


Een labrumscheur kan ontstaan door:

  1. Trauma: Zoals een val of sportblessure
  2. Impingement: Als gevolg van FAI
  3. Degeneratieve veranderingen: Geleidelijke slijtage met de leeftijd
  4. Structurele afwijkingen: Zoals heupdysplasie


Kenmerkend voor een labrumletsel is:

  • Diepe, scherpe pijn in de lies
  • Een 'klikkend' of 'vergrendelend' gevoel in de heup
  • Pijn die verergert bij draaibewegingen of diepe flexie
  • Instabiliteitsgevoel in het heupgewricht
  • Stijfheid na rust


Liesklachten en sporthernia's



Liesklachten kunnen op zichzelf staan of samenhangen met heupproblematiek.


Specifieke aandoeningen zijn:

  1. Liesbreuk (hernia inguinalis): Uitpuiling van buikweefsel door een zwakke plek in de buikwand
  2. Sporthernia: Ook bekend als 'athletic pubalgia' of 'core muscle injury', een overbelastingsblessure van de buikwand en liesregio
  3. Adductortendinopathie: Overbelasting of irritatie van de aanhechtingen van de adductoren (binnenzijde dijbeen)
  4. Pubalgie: Pijn rond het schaambeen, vaak door overbelasting bij sporters
  5. Iliopsoas tendinopathie: Irritatie van de pees van de iliopsoas, wat zich meestal uit als liespijn


Typische symptomen van liesklachten:

  • Scherpe of zeurende pijn in de lies, vaak bij specifieke bewegingen
  • Pijn die verergert bij hoesten, niezen of persen
  • Uitstraling naar binnenzijde dijbeen of onderbuik
  • Bij sporters: pijn bij schop-, sprint-, of draaibeweging
  • Soms een zichtbare of voelbare zwelling in de liesregio

De relatie met andere lichaamsstructuren

Je heup- en liesklachten staan zelden op zichzelf. Ze kunnen direct gerelateerd zijn aan of beïnvloed worden door:

SI-gewricht

Het sacro-iliacaal gewricht (SI-gewricht) verbindt je bekken met je wervelkolom. Problemen in dit gewricht kunnen uitstralen naar de heup en lies en worden vaak verward met primaire heup- of liesklachten. Kenmerken zijn:

  • Pijn in de onderrug die uitstraalt naar bil, lies of achterzijde van het been
  • Pijn bij opstaan uit zittende positie
  • Asymmetrische belasting van de heupen

Onderrug

Lage rugklachten, heup- en liesklachten zijn nauw met elkaar verbonden:

  • Hernia's of facetgewrichtsproblemen kunnen pijn uitstralen naar de heup en lies
  • Een verkeerde stand van de wervelkolom kan leiden tot compensatiepatronen in de heup
  • Spierzwakte in de core kan leiden tot overbelasting van de heupspieren
  • De iliopsoas verbindt de lumbale wervelkolom direct met het dijbeen en kan dysfuncties in beide gebieden veroorzaken


Orgaanproblematiek

Soms kunnen orgaanproblemen pijn veroorzaken die lijkt op heup- of liesklachten:

  • Darmproblematiek zoals diverticulitis
  • Gynaecologische aandoeningen
  • Urineweginfecties of nierproblemen
  • Liesbreuken

Deze 'referred pain' (uitstralende pijn) heeft meestal andere begeleidende symptomen zoals koorts, buikklachten of problemen met urineren.

Invloed van leefstijl op heup- en liesklachten


Bewegingspatronen en zitgedrag

Modern leven wordt gekenmerkt door veel zitten, wat aanzienlijke gevolgen heeft voor de heup- en liesregio:

  • Langdurig zitten houdt de heupflexoren (waaronder de iliopsoas) in een verkorte positie, wat leidt tot adaptieve verkorting van deze spieren
  • Eenzijdige bewegingspatronen bij sport of werk leiden tot specifieke spieronbalans
  • Sedentaire levensstijl vermindert de algehele mobiliteit van de heupgewrichten
  • Gebrek aan variatie in beweging beperkt de voeding van het kraakbeen dat afhankelijk is van beweging voor toevoer van voedingsstoffen


Praktische gevolgen:

  • Verminderde heupextensie (strekking) bij het lopen
  • Overmatige belasting van de voorste heupstructuren
  • Compensatiepatronen in de lage rug
  • Verhoogde druk op het heupgewricht door veranderde biomechanica


Stress en mentale belasting

Stress heeft een directe fysiologische impact op het bewegingsapparaat:

  • De iliopsoas reageert als een van de eerste spieren op stress en gevaar (fight-or-flight respons)
  • Chronische stress leidt tot verhoogde spierspanning en spierpijn
  • Stress-gerelateerde ademhalingspatronen beïnvloeden de functie van diafragma en iliopsoas
  • Cortisol, het stresshormoon, kan bij langdurige verhoging bijdragen aan ontstekingen en weefselafbraak



De vicieuze cirkel:

  1. Stress veroorzaakt verhoogde spierspanning
  2. Verhoogde spierspanning leidt tot pijn
  3. Pijn veroorzaakt meer stress
  4. Het lichaam gaat in een chronische staat van spanning


Wat kun je zelf doen bij heup en liesklachten?

01

Bruggetje voor core- en bilspierversterking

Ga op je rug liggen met gebogen knieën en voeten plat op de grond

Span je buik- en bilspieren aan en til je bekken op

Houd 5-10 seconden vast.

Herhaal 10-15 keer, drie sets

02

Clamshell voor heupstabilisatie

Ga op je zij liggen met je knieën gebogen in een hoek van 90 graden

Houd je voeten bij elkaar en open je bovenste knie op.

Herhaal 15-20 keer per zijde, drie sets

03

Iliopsoas release en stretch

Ga in een lunge-positie met één knie op de grond

Kantel je bekken licht achterover om de voorzijde van je heup te strekken

Houd 30 sec. vast en voel de stretch in de voorzijde

Herhaal 3-5 keer per zijde

04

Ademhaling voor ontspanning psoas

Ga liggen op je rug met knieën gebogen

Plaats je handen op je onderbuik en adem diep in naar je buik

Voel hoe je buik uitzet bij inademen en ontspan bij uitademen

Doe dit 5-10 minuten per dag

Wanneer moet je een afspraak maken?

Bij FlowFysio benaderen we heup- en liesklachten vanuit een holistisch perspectief. We analyseren niet alleen je heupgewricht, maar onderzoeken de gehele bewegingsketen - van voet tot wervelkolom - en nemen factoren zoals stress, leefstijl en voeding mee in onze diagnose en behandeling. Door de onderliggende oorzaken te identificeren en aan te pakken, werken we aan duurzaam herstel.

Ervaar zelf hoe je weer pijnvrij kunt bewegen, sporten en genieten van je dagelijkse activiteiten. Maak vandaag nog een afspraak bij FlowFysio.

De pijn langer dan een week aanhoudt.

De klachten telkens weer terugkeren.

De pijn uitstraalt naar je arm of gepaard gaat met tintelingen.

Zelfzorgmaatregelen onvoldoende helpen,

Je na een ongeval of val nek-/hoofdpijnklachten hebt ontwikkeld.

Je merkt dat je klachten verergeren bij stress of na langdurig zitten.

Ons specialistische team bij FlowFysio


Bij FlowFysio geloven we in een multidisciplinaire aanpak van heup- en liesklachten. Ons team bestaat uit verschillende specialisten die elk hun eigen expertise inbrengen:


Osteopaten

Onze osteopaten kijken naar je lichaam als één geheel en onderzoeken hoe verschillende systemen met elkaar samenhangen. Ze richten zich op het herstellen van bewegingsvrijheid en functie door zachte, manuele technieken toe te passen. Deze holistische benadering is bijzonder effectief bij complexe heup- en liesklachten waarbij meerdere factoren een rol spelen, zoals de wisselwerking tussen iliopsoas, lumbale wervelkolom en orgaanfuncties.


Manueel therapeuten

Onze manueel therapeuten zijn gespecialiseerd in het onderzoeken en behandelen van gewrichts- en wervelkolomklachten. Met specifieke mobilisatie- en manipulatietechnieken kunnen zij beperkte bewegingen in je heupgewricht, bekken of wervelkolom verhelpen. Deze specialisten beschikken over diepgaande kennis van de biomechanica en kunnen nauwkeurig bepalen welke structuren bijdragen aan je heup- en liesklachten.


Psychosomatische fysiotherapeuten

Chronische pijnklachten hebben vaak een wisselwerking met (onbewuste) stress en gedragspatronen. Onze psychosomatische fysiotherapeuten helpen je om deze verbanden te herkennen en aan te pakken. Ze geven je inzicht in hoe spanning, emoties en gedachten kunnen bijdragen aan je fysieke klachten, en leren je technieken om deze processen positief te beïnvloeden. Dit is vooral waardevol bij chronische iliopsoas-gerelateerde klachten die verband houden met stress.

Neem vandaag nog de regie over heup of liesklachten!

Contact opnemen